Toespraak van Hare Majesteit de Koningin bij de uitreiking van de Koningin Mathilde Prijs

Dames en heren,
Beste jongeren,

De voorbije drie jaar heeft het Fonds dat mijn naam draagt, mooie projecten geïdentificeerd en ondersteund die muziek inzetten voor het welbevinden van kinderen en jongeren, initiatieven voor en door jongeren, die een verschil maken in hun dagelijks leven.

Meer dan ooit ben ik ervan overtuigd dat de universele taal van de muziek alle mensen kan begeesteren en verbinden. Dit geldt in het bijzonder voor kwetsbare jongeren, ongeacht hun achtergrond en levensverhaal, die vaak reeds een lange moeilijke weg hebben afgelegd.

Ik ben diep onder de indruk van de inzet van jongeren en hun begeleiders om, aan de hand van muziek, een programma op te zetten en ontmoetingen te organiseren die bijdragen tot inclusie, maar vooral ook tot het herstel van het mentale evenwicht van jongeren. Muziek als uitlaatklep om emoties te ventileren, maar ook als een middel om zichzelf beter te leren kennen én te overstijgen.

Tijdens één van mijn recente bezoeken maakte ik kennis met een muziektherapie-project voor kwetsbare kinderen. De begeleider verwoordde zijn aanpak als volgt, ik citeer: “Leren omgaan met je emoties, falen en frustraties, leren uitdrukken wat in je omgaat, leren omgaan met mekaar om te komen tot identiteitsontwikkeling: wie ben ik en wie wil ik zijn?” einde citaat.

Ook mijn bezoeken aan de Koninklijke Conservatoria in ons land leren mij telkens dat muziek een pedagogische taal is die studenten vormt tot sociaal geëngageerde burgers. Naast de ontplooiing van hun muzikale talenten, hebben de studenten in hun muziekeducatie ook nauwe voeling met de maatschappij en zetten ze zich ruimer in om kwetsbare kinderen te introduceren in de wereld van de wonderen van de muziek. Zelfs muziektherapeutisch onderzoek maakt deel uit van hun opleiding. 

Dit is precies waarom het Fonds het Music Connects-initiatief in het leven heeft geroepen. Ik ben bijzonder opgetogen dat de praktijk ons leert dat muziekprojecten wel degelijk een verschil maken.

Muziek maakt deel uit van het dagelijks leven van jongeren en is niet meer weg te denken uit hun leefwereld. Luisteren naar muziek is op zich reeds een waardevolle en voldoening gevende inspanning, maar het beoefenen van een instrument en het samen musiceren gaan nog een stapje verder: het vraagt een doorgedreven inspanning, een luisterend oor, een groeiend inzicht in de vele talen van de muziek. En dit zijn waardevolle capaciteiten die jongeren ook in andere domeinen met zich meedragen voor de rest van hun leven.

Immers, muziek is goed om stress tegen te gaan, om energie te krijgen, om zich te leren concentreren, zich goed te voelen en om de sociale contacten te bevorderen. Het delen van die passie voor muziek, versterkt vriendschappen en legt nieuwe sociale banden. Jongeren kunnen zich uitleven in verschillende muziekvormen en dit draagt bij tot sterkere onderlinge cohesie.

Muziek is een goed middel om spanningen weg te nemen en naar een nieuw evenwicht te zoeken. Adolescenten zijn op zoek naar zichzelf en naar hun plaats in de maatschappij. Het is belangrijk voor kinderen en opgroeiende jongeren om over moeilijke persoonlijke en thuissituaties te praten en na te denken over middelen die tot oplossingen kunnen leiden. Muziek is één van die toegangsmiddelen, dat zonder woorden en zonder omwegen spreekt tot emoties die anders misschien niet altijd geuit kunnen worden.

De initiatieven die werden ingediend bij het Fonds, getuigen van deze positieve aanpak. Kinderen en jongeren die werden blootgesteld aan trauma’s ten gevolge van moeilijke gezins-en schoolsituaties of zelfs gewapende conflicten worden via muziekprogramma’s opgevangen. Kinderen die omwille van hun handicap geïsoleerd raken, voelen zich dankzij de muziek niet meer uitgesloten; ze tellen weer mee.

Dit digitale tijdperk vergroot de toegang tot muziek, wat een welgekomen ontwikkeling is. Leergierigheid en nieuwsgierigheid werken motiverend op voorwaarde dat een voldoende toegang verzekerd is. Echter, het grote aanbod van muziekprogramma’s op de sociale media en internet kan ook leiden tot een overaanbod. Het is dan niet altijd evident om de juiste keuzes te maken. Het is belangrijk dat wij samen met de jongeren in dit overaanbod leren onderscheiden.

Muziek in haar diverse vormen en het mentaal welzijn van jongeren liggen mij na aan het hart. Ik wens hieraan een stem te geven, zoals ook de vele projecten doen die de voorbije jaren met steun van het Fonds een bijdrage geleverd hebben aan de muzikale en bijgevolg de persoonlijke vorming van jongeren.

Beste jongeren,

Het Koningin Mathilde Fonds investeert in jullie. Dat is een bewuste keuze, want het Fonds gelooft in jullie.

Uit de 151 ingediende kandidaturen werden 19 projecten geselecteerd die steun krijgen van het Koningin Mathilde Fonds. Een jongerenjury heeft de uiteindelijke laureaat gekozen die vandaag de Koningin Mathilde Prijs in ontvangst zal nemen.

Dankzij jullie constructieve beraadslagingen en unanieme beslissing zullen we straks dé laureaat van dit jaar kennen. Projecten beoordelen betekent inspraak hebben én terzelfdertijd verantwoordelijkheid opnemen. Jullie hebben dit fantastisch gedaan met empathie en ernst. Waarschijnlijk ook met momenten van stress, want van jullie beslissing kan mogelijk het voortbestaan afhangen van een initiatief.

Proficiat met jullie jurywerk.

Ik wens jullie nog veel plezier en doorzetting in het ontwikkelen van jullie muzikale en andere talenten.

Ik dank u.

 

 

Enkel het gesproken woord telt.