Toespraak van Zijne Majesteit de Koning der Belgen op de vergadering van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties inzake kinderen en gewapend conflict, New York

Mijnheer de Secretaris-generaal,
Dames en heren,

Dertig jaar geleden trad het Verdrag inzake de rechten van het kind in werking en bij die gelegenheid hield Koning Boudewijn hier in New York een toespraak voor de staatshoofden en regeringsleiders. Hij wees erop hoe belangrijk het was regeringen en de publieke opinie ervan te doordringen hoe kwetsbaar kinderen zijn en hoe waardevol de familiale kring is.

Zoveel jaren later hebben de Verenigde Naties heel wat bereikt op het gebied van de bescherming van kinderen in gewapende conflicten. Die bescherming stond trouwens altijd al centraal in het buitenlandbeleid van België. Koningin Mathilde zet er zich al jaren voor in. Het is een kwestie die onverminderd actueel blijft nu de geopolitieke spanningen hun hoogste niveau bereikt hebben sinds het begin van de eeuw.

Vandaag lijdt één op vijf kinderen in de wereld onder een gewapend conflict. Dit kan ons niet onverschillig laten. Het is een cijfer dat staat voor de meisjes en jongens die op de vlucht zijn voor het geweld, verminkt of het slachtoffer zijn van uitbuiting, moord en seksueel geweld, of ingelijfd zijn door gewapende groepen. Het gaat om miljoenen jonge levens die lichamelijk en geestelijk gehavend werden.

Kinderen uit deze situatie halen, is een kwestie van volgehouden politieke wil, van samen werk maken van preventieve en remediërende maatregelen, van een niet aflatende inzet van financiële en menselijke middelen.

Wij moeten deze kinderen helpen de draad terug op te pikken en zich te ontplooien. We moeten hen opnieuw hoop geven en helpen zich terug met het leven te verzoenen. Door naar hen te luisteren, hun lijden te erkennen, en door hen opnieuw een plaats te geven in de samenleving door een volgehouden begeleiding. Op die manier zullen we de spiraal van geweld pas breken en een duurzame vrede mogelijk maken.

In 1999 nam de Veiligheidsraad een eerste resolutie aan over de situatie van kinderen in gewapende conflicten. Sindsdien heeft de Raad er onophoudelijk voor geijverd dat vredesprocessen van bij de aanvang essentiële elementen bevatten voor de bescherming van het kind.

Bij een aantal vredesonderhandelingen kreeg de bescherming van kinderen echt aandacht. Dat is een goede zaak. Maar inclusieve vredesprocessen zijn nog altijd niet de regel. Te vaak blijft het lot van kinderen op de achtergrond. Ze worden niet gehoord, hun rechten en noden blijven onderbelicht. Dat moet veel beter. Het gaat om de toekomst van samenlevingen die getroffen werden door vijandelijkheden.

De ervaring leert ons dat partijen bij een conflict elkaar soms gemakkelijker vinden over maatregelen ten voordele van de kinderen dan over andere onderwerpen. Aandacht voor de belangen van kinderen kan vertrouwen scheppen. Afspraken die gericht zijn op de bescherming van kinderen kunnen de weg vrijmaken voor ruimere akkoorden.

Op basis van deze vaststelling werden richtlijnen uitgewerkt voor de bescherming van kinderen in vredesonderhandelingen en vredesprocessen. Als deze richtlijnen deel gaan uitmaken van vredesonderhandelingen, zal de situatie van kinderen die het slachtoffer zijn van conflicten er daadwerkelijk op vooruit gaan.

Dames en heren,

België blijft een overtuigd pleitbezorger van multilateralisme en van de Organisatie van de Verenigde Naties. Mijn land zet zich hiervoor in met als ambitie niet zijn eigen belangen te dienen, maar de fundamentele waarden te verdedigen die het Handvest inspireren en die aan de basis liggen van elke waardige samenleving.

Het is vanuit deze oprechte overtuiging dat ons land bijdraagt aan het functioneren van de Verenigde Naties, Belgische militairen uitzendt voor vredeshandhavingsoperaties, en zich inzet in alle VN-organen met inbegrip van de Veiligheidsraad. En het is ook deze overtuiging die ons hier vandaag samenbrengt.

Dames en heren,

Elk kind heeft recht op een thuis, een veilige leefomgeving, degelijke opvoeding en onderwijs. Telkens als we een kind uit een oorlog redden, het helpen zich te herstellen, het opnieuw kans geven naar school te gaan, worden dromen opnieuw mogelijk. Dit is een overwinning van het leven. Dit draagt bij tot verzoening en kan misschien ook een nieuw conflict helpen voorkomen. Dat is de verantwoordelijkheid van elk van ons.

2019 sloot een decennium af dat bijzonder hard was voor kinderen in conflictgebieden. Het is nu aan ons om – loyaal en concreet – te handelen om van 2020 het begin van een decennium van hoop te maken voor alle kinderen.