Toespraak van Zijne Majesteit de Koning ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de bevrijding op de Poolse begraafplaats in Lommel

Mijnheer de President,

In de zes jaar die de Tweede Wereldoorlog heeft geduurd, verloren zes miljoen Polen het leven en vielen vijf miljoen buitenlandse slachtoffers op Pools grondgebied. Als geen ander land heeft Polen te lijden gehad onder de extreme uitwassen van de oorlog. Dat vertaalde zich in een gedecimeerde bevolking, een verlies aan grondgebied en een opgedrongen politiek systeem.

Waar mogelijk hebben uw landgenoten de strijd verdergezet. Waar ook toonden ze buitengewone moed. In eigen land brachten zij het grootste verzetsleger van Europa op de been.  Buiten hun land vormden ze legerkorpsen die met volle overgave deelnamen aan de gevechten die beslissend waren voor de bevrijding.

Vier jaar geleden bezochten wij samen het museum ter nagedachtenis aan de opstand van Warschau in oktober 1944. De bevolking wilde ten volle deelnemen aan haar bevrijding en ging daarom een eenzame en ongelijke strijd aan met de nazibezetter. De hele stad werd met de grond gelijk gemaakt. Dood of deportatie was het lot van meer dan een miljoen inwoners. 

Op datzelfde moment namen Polen deel aan de bevrijding van België. Het stemt mij dan ook gelukkig dat ik hier samen met u hulde mag brengen aan de vele Polen die voor ons hun leven hebben gegeven. Uw landgenoten die hier in Lommel hun laatste rustplaats kregen, maakten deel uit van de 1e pantserdivisie die na de inval van de nazi’s was gevormd en die in het Verenigd Koninkrijk werd opgeleid. Een 15.000 man sterke formatie stak in juli het Kanaal over en bevrijdde in september verschillende Belgische steden. België dankt Polen. « Dziękujemy wam Polacy ». Na de oorlog vestigden tal van Poolse soldaten zich in ons land. Ik groet bij deze hun kinderen en kleinkinderen.

Mijnheer de President,

Ondanks de heldhaftige daden van uw landgenoten kreeg Polen zijn vrijheid niet terug. De vrijheid die zoveel offers had gevergd, zou algauw in de kiem worden gesmoord. Uw land ging nog eens veertig jaar gebukt onder het juk van een communistisch regime. Nooit mogen we dit vergeten. Uw volk sloeg zich doorheen deze periode met dezelfde kracht waarmee het de oorlog doorstond. Of om het met de woorden van Paus Johannes Paulus II te zeggen: “door kracht te halen uit de fundamentele waarden die het voorstond en waaraan het trouw wilde blijven”. Dankzij dat temperament en deze bezieling werd het IJzeren Gordijn neergehaald. Na de inbreng in de bevrijding van Europa, werd met dezelfde gedrevenheid een bres geslagen in de muur van schaamte die ons nog verdeelde. 

Na een lange periode van onderdrukking heeft het Poolse volk eindelijk zijn vrijheid herwonnen. De herinnering aan het vernielende barbarisme van totalitaire regimes helpt ons te begrijpen hoe hoog de prijs van onze vrijheid is en wat het vergt om het goede te laten zegevieren. Daarvoor dienen herdenkingen zoals deze. Vandaag slaan Polen en Belgen de handen in elkaar in het mooie Europese project, waar uw land zich 15 jaar geleden eindelijk bij kon aansluiten. Het is een project dat diepgeworteld is in de verzoening en de wederzijdse waardering én vrede brengt. Een project dat zijn inspiratie vindt in de eerbied voor de andere en in de vaste wil om onder alle omstandigheden de menselijke waardigheid te verdedigen.

Voor de kruisen op de graven van uw soldaten, staan wij stil bij wat hen bezielde. We zijn er allen de erfgenamen van.

 

 

Enkel het gesproken woord telt.