Toespraak van Zijne Majesteit de Koning der Belgen ter gelegenheid van het staatsbezoek van Zijne Excellentie Ignazio Cassis, President van de Zwitserse Bondsstaat Kasteel te Laken, 24 november 2022

Mijnheer de President van de Zwitserse Confederatie,
Mevrouw,

De Koningin en ik heten U en uw delegatie van harte welkom in het Kasteel te Laken.

Onze beide landen kennen elkaar goed. Slechts 360 kilometer scheiden de grenssteden Aarlen van Bazel, ons vlakke land van uw Alpenland, van elkaar. Twee talen verbinden ons, maar ook de Europese geschiedenis, waarvan onze landen actief deel uitmaken. Eeuwenlang behoorden onze volken samen tot het Frankische Rijk. Toen dat in 843 door het Verdrag van Verdun werd opgesplitst, bleven delen van ons grondgebied en dat van het uwe samen in Midden-Francië. Tot op zekere hoogte is dat waar we ons vandaag nog bevinden: tussen Duitsland en Frankrijk. België bestond amper 18 jaar toen het moderne Zwitserland werd gesticht, na de Sonderbundskrieg.

Sindsdien hebben onze landen zich snel ontwikkeld. Eerst tegen en nu met hun buren.

Mijnheer de President,
Mevrouw,

Zoals vele Belgen is ook mijn familie bezweken voor de charmes van uw land. In 1898 kocht prins Filip, Graaf van Vlaanderen, de Villa Haslihorn, een buitenverblijf in Horw. Tijdens zijn verblijf daar ging zijn echtgenote, Marie de Hohenzollern-Sigmaringen, er vaak op uit om de landschappen van de oevers van het Vierwoudstrekenmeer te tekenen en te schilderen. Voor mijn overgrootvader, Koning Albert I, was de Haslihorn vaak het vertrekpunt voor zijn klimtochten. Hij deed daar incognito, maar met passie, veel aan alpinisme. Tijdens het regentschap na de Tweede Wereldoorlog woonde Koning Leopold III, mijn grootvader, met zijn gezin in Pregny.

Zo komt het dat zijn kinderen in die jaren in Zwitserland schoolliepen. Mijn oom, wijlen Koning Boudewijn, heeft er zijn opleiding beëindigd. Hij heeft later altijd een speciale band met Zwitserland behouden.

En mijn vader, Koning Albert, houdt warme herinneringen over aan zijn jeugd en schooltijd in Zwitserland. Herinneringen die uiteraard zijn teruggekomen tijdens het staatsbezoek aan uw mooie land met Koningin Paola, in 2000.

Mijnheer de President,

Meertaligheid en multiculturalisme liggen onze beide landen na aan het hart. Inzicht komt voort uit de uitwisseling met anderen. Dat geldt zowel voor ons als individuen, als voor een land. In onze respectieve politieke tradities, die weliswaar verschillend van vorm zijn, komt dat tot uiting in de Zwitserse consensus en het zogeheten “Belgisch compromis’’.

Onze twee landen zijn ook verbonden door tragische gebeurtenissen.

De dood van m'n grootmoeder, Koningin Astrid, in 1935 in Küssnacht. 

Maar ook het verschrikkelijke schoolbusongeluk in Sierre in 2012, dat wij dit voorjaar samen hebben herdacht.

We zullen ook nooit het Zwitserse onthaal vergeten van onze gewonde soldaten, gehospitaliseerde kinderen en vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Mijnheer de President,

Zwitserland en België, landen zonder natuurlijke rijkdommen in hun ondergrond, zijn verplicht in te zetten op innovatie en uitmuntendheid.

De familie Piccard, met drie generaties uitvinders en ontdekkingsreizigers, verpersoonlijkt perfect de geest van ontdekking en vernieuwing. Haar banden met België zijn zeer divers: ze zijn van academische, technologische en commerciële aard.

Maar met mijn familie zijn er ook echte vriendschapsbanden.

Het motto van de Stichting GESDA (Geneva Science and Diplomacy Anticipator), die u zo dierbaar is, Mijnheer de President, is "de toekomst gebruiken om het heden op te bouwen". In die geest wensen wij de synergiën op het gebied van onderzoek en ontwikkeling verder te verdiepen tussen onze landen, gesterkt door hun wederzijdse prestaties.

Maar ook de binnenscheepvaart op de Rijn te versterken, dat Antwerpen en Bazel toelaat rechtstreeks met elkaar handel te drijven.

Onze beide economieën zijn op het buitenland gericht en onze belangrijkste partners zijn natuurlijk Europees. Dit geldt ook voor ons beleid: in ons DNA zitten de verdediging van de mensenrechten, de principes van de rechtsstaat en multilaterale samenwerking.

Ik maak van deze gelegenheid gebruik om Zwitserland van harte te feliciteren voor zijn 20-jarig lidmaatschap van de Verenigde Naties en voor zijn eerste verkiezing in de VN-Veiligheidsraad. België heeft er zelf meerdere malen gezeteld en is ervan overtuigd dat een belangrijke rol er is weggelegd voor niet-permanente leden. En dit zal des te meer het geval zijn voor uw land dat een uitstekende reputatie geniet, gebaseerd op de verdiende uitstraling van zijn zeer sterke imago.

Ook al hebben wij om historische redenen verschillende Europese wegen gekozen, zijn wij verheugd in Zwitserland een partner te vinden die zoveel heeft bijgedragen en nog steeds bijdraagt tot de Europese beschaving. Ik denk daarbij aan de filosoof Jean-Jacques Rousseau, le Genevois, de denker Johann Pestalozzi, of de filantroop Henri Dunant, aan wie we zoveel te danken hebben. En niet te vergeten: de talrijke Zwitserse Nobelprijswinnaars voor geneeskunde.

Mijnheer de President,

De oorlog in Oekraïne herinnert ons aan de donkerste bladzijden van de geschiedenis van ons continent, waarvan we hadden gehoopt die in de 21ste eeuw niet meer te moeten beleven. Net als Zwitserland veroordelen wij deze niet-uitgelokte militaire agressie in de krachtigste bewoordingen.

De Confederatie heeft de economische sancties van de Europese Unie overgenomen, een gebaar dat wij ten zeerste op prijs stellen. Wij staan aan de zijde van Oekraïne en zullen het blijven steunen.

Dames en heren,

Ik zou met u de sterke herinnering willen delen van mijn bezoek, enige tijd geleden, aan het Rode Kruis Museum in Genève. Daar was een indrukwekkende tijdlijn te zien die - in een opvallend parallellisme - de periodes van oorlog en grote pandemieën toonde en zo illustreerde hoe door conflicten uitgeputte bevolkingsgroepen vervolgens konden bezwijken onder grote gezondheidsrampen. Ik ben deze tijdlijn nooit vergeten.

Maar onze twee landen hebben in de loop van hun geschiedenis bewezen dat we kunnen ingaan tegen wat ooit onvermijdelijk leek. Zwitserland en België wijzen de weg, door een niet aflatende vastberadenheid om op alle gebieden van de menselijke bedrijvigheid vooruitgang en uitmuntendheid te boeken – en zoveel mogelijk mensen daarvan te laten genieten.

Dames en heren,

Mag ik u hierop uitnodigen het glas te heffen op de gezondheid van president Ignazio Cassis en Mevrouw, en op de vriendschap en de samenwerking tussen Zwitserland en België.